Projekt uchwały z dnia 18.06.2025 r. wzbudził spore kontrowersje w środowisku nauczycielskim, zarówno bardzo szybkim tempem procedowania jak i samą treścią. Otóż zgodnie z obowiązującą obecnie uchwałą Rady Miejskiej w Skawinie Nr XVII/219/20 z 29.01.2020 r. nauczyciele przedszkolni i nauczyciele oddziałów przedszkolnych w szkole pracujący z grupami obejmującymi dzieci 6-cio letnie i młodsze mieli wyznaczone pensum na 23 godziny tygodniowo, niezależnie od ilości dzieci 6-cio letnich. Zmiana zaproponowana w projekcie z 18.06.2025 r. dzieli zespoły mieszane na dwie kategorie. W pierwszej, gdy dzieci 6-cio letnie stanowią połowę lub większość w grupie, tygodniowe pensum dla nauczyciela ma wynosić 22 godziny. W drugiej, gdy dzieci 6-cio letnich będzie mniej niż połowa, pensum nauczyciela ma wynosić 25 godzin tygodniowo. W pierwszym  przypadku nauczycielom ubyłaby 1 godzina tygodniowo, w drugim przybyłyby 2 godziny w stosunku do obecnie obowiązującego pensum 23 godzin.

Rolą związków zawodowych jest zwrócenie uwagi na wszystkie aspekty tej sprawy. W naszej opinii sytuacja, w której tygodniowe obciążenie nauczyciela miałoby zostać zwiększone wymaga przejrzystego przedstawienia. Może przecież mieć miejsce sytuacja, w której nauczyciel ze zwiększonym pensum będzie miał w grupie dzieci ze szczególnymi wymaganiami edukacyjnymi bądź z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego. Ustawa Karta Nauczyciela w art. 42 ust.3 mówi, że pensum nauczycieli pracujących z grupami dzieci 6-letnich wynosi 22 h tygodniowo. W grupach mieszanych organ prowadzący decyduje o pensum, przy czym nie może być ono wyższe niż 25 h tygodniowo i takie właśnie maksymalne obciążenie nauczyciela jest wpisane w projekcie uchwały w przypadku grup, w których dzieci 6-cio letnie stanowią mniejszość. Oddział ZNP w Skawinie zwraca jednak uwagę na istotne wyzwania organizacyjno-edukacyjne jakie stoją przed nauczycielami pracującymi zespołach o zróżnicowanym wieku dzieci.

W grupach mieszanych, w których znajdują się dzieci 6-letnie realizowane jest roczne obowiązkowe przygotowanie do szkoły, zgodnie z wymaganiami podstawy programowej. Jednocześnie w tej samej grupie znajdują się dzieci młodsze, które rozwijają się na innym poziomie poznawczym, emocjonalnym i społecznym. Taka struktura grupy wymusza na nauczycielu prowadzenie zajęć na różnych poziomach edukacyjnych, co przekłada się na:

• konieczność dłuższego i bardziej złożonego przygotowania do zajęć dydaktycznych,
• prowadzenie obserwacji pedagogicznych oraz dokumentacji rozwojowej dla różnych grup wiekowych,
• realizację indywidualizacji oraz edukacji włączającej, w tym ćwiczeń wspierających dzieci ze zróżnicowanymi potrzebami,
• konieczność opracowania różnych zakresów tematycznych i dostosowania materiałów dydaktycznych w ramach jednej grupy.

Z tych względów praca nauczyciela w grupie łączonej 3, 4, 5 i 6-cio latków, jak zakłada projekt nowej uchwały, wymaga zwiększonego nakładu czasu i energii, także poza bezpośrednią pracą z dziećmi. Rola nauczyciela jest kluczowa nie tylko w zakresie dydaktyki, ale również we wspieraniu dzieci sześcioletnich w osiąganiu gotowości szkolnej. Czy zatem przy tak skomplikowanym zespole zasadne jest ustalenie pensum na 25 godzin tygodniowo? Być może intencją projektu jest uznanie, że dla osiągnięcia zamierzonych efektów w grupie łączonej potrzebny jest dłuższy czas pracy z dziećmi. W takiej jednak sytuacji proste zwiększenie tygodniowego pensum wydaje się pomysłem kontrproduktywnym, bo zwiększenie obciążenia nauczycieli może zaważyć na jakości ich pracy. Objęcie opieką dzieci na tak zróżnicowanym etapie rozwoju wymaga ogromnego przygotowania jak również dużo większego zaangażowania w prowadzeniu grupy.

Kontrowersje wokół projektu uchwały wzbudziły też dwie opinie ZNP w Skawinie na jego temat. Pierwsza została wydana na podstawie informacji od Dyrektorów przedszkoli, którzy składając arkusze organizacyjne do zaopiniowania uwzględnili zmianę w swoich arkuszach określając pensum nauczycieli w grupach mieszanych na 22 lub 25 godzin tygodniowo. Tłumaczyli to zmianą przepisów, które jednak w nowym brzmieniu nie zostały zatwierdzone. Przypominamy, że na dyrektorze placówki oświatowej spoczywa obowiązek tworzenia arkusza organizacyjnego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. To samo dotyczy organu prowadzącego, który zatwierdza arkusz w oparciu o aktualne przepisy prawa.

Brak wymaganego przepisami czasu na wydanie rzetelnej opinii oraz wprowadzenie w błąd przy opiniowaniu arkuszy organizacyjnych przedszkoli poskutkował wydaniem pochopnej decyzji. Po licznych zapytaniach nauczycieli oraz po zasięgnięciu opinii w Okręgu Małopolskiego ZNP, ZNP w Skawinie wydał opinię negatywną uwzględniającą istotne wyzwania organizacyjno-edukacyjne jakie stoją przed nauczycielami pracującymi z sześciolatkami w grupach mieszanych. Związek zawodowy repezentujący nauczycieli nie mógł postąpić inaczej. Za brak pełnego zbadania sprawy w pierwszym kroku bardzo przepraszamy.

Zastanawia fakt tak późnego procedowania projektu uchwały i pośpiech. Można było dużo wcześniej zacząć rozmawiać na te tematy, a nie pod koniec roku szkolnego, który jak wiemy rządzi się swoimi prawami i wymusza na nauczycielach mnóstwo dodatkowych zajęć.  Z posiadanych informacji część nauczycieli nie wiedziała o zwiększeniu pensum w przypadku grupy mieszanej, w której sześciolatki stanowić będą mniej niż połowę.

Trzeba zauważyć, że opinia związków zawodowych nie ma mocy wiążącej, daje jedynie informacje, zwraca uwagę na problemy oraz pokazuje inną perspektywę. W tym przypadku należy podkreślić fakt, że średnia wieku nauczycieli to około 50 lat. Nauczyciele są bardzo zmęczeni, wypaleni, sfrustrowani sytuacją w oświacie i w końcu zarobkami.  A przecież to oni zajmują się dziećmi i roztaczają opiekę nad nimi najlepiej jak potrafią angażując swoje siły, ogromne doświadczenie oraz multum dodatkowego czasu.

Pamiętajmy, że rozwój dziecka w przedszkolu zależy również od tego, z jakim nastawieniem do swojej pracy podchodzić będą nauczyciele. Optymalne byłoby ustalenie pensum na 22 godziny tygodniowo, zgodnie z zapisami w Karcie Nauczyciela. Nasuwa się jednak inne, bardziej salomonowe w tej sytuacji rozwiązanie, w którym nauczyciele pracowaliby 22 godziny w zespole, gdzie sześciolatki stanowią więcej niż połowa grupy mieszanej oraz 23 godziny w sytuacji, gdy sześciolatków będzie mniej niż połowa, zgodnie z dotychczas obowiązującą uchwałą Rady Miejskiej w Skawinie.

W tej sprawie powstała oddolna, społeczna inicjatywa mieszkańców, którą poparło ZNP. Petycja „STOP zwiększaniu pensum nauczycieli przedszkoli w Skawinie!”

Bardzo dziękujemy wszystkim oddającym głos w tej sprawie za poparcie.

Link do programu na ten temat w TVP3 Kraków:

https://krakow.tvp.pl/87492631/skawina-nauczyciele-przedszkolni-moga-pracowac-dluzej

Prezes Oddziału ZNP w Skawinie

Krystyna Olejniczak